Receptory dla testosteronu i sterydów anabolicznych

[e-lite]

W organizmie człowieka można znaleźć dwa rodzaje receptorów dla interesujących nas hormonów anabolicznych : dla hormonów peptydowych ( np. hormon wzrostu ) oraz dla hormonów steroidowych ( np. androgeny ). W tym rozdziale zajmiemy się receptorami androgenowymi , oznaczanymi- (RA). W krwioobiegu androgeny krążą zarówno w postaci wolnej jak i związanej z białkami nośnikowymi , jak już wspominałem tylko wolna postać hormonu może się połączyć z receptorem, androgeny połączone z białkami nośnikowymi stanowią rezerwę . Postać związana nie może być zmetabolizowana i wydalona z organizmu. Hormony peptydowe ( GH , hormony tarczycy, LH ) nie są związane z nośnikami przez to ich okres półtrwania , a co za tym idzie aktywność biologiczna w organizmie jest znacznie krótsza, rzędu kilku minut. Receptory androgenowe są strukturami składającymi się z dwóch części , jedna z nich rozpoznaje hormon i łączy się z nim na zasadzie komplementarności ( hormon i receptor pasują do siebie jak „ klucz do zamka " ). Druga część receptora jest odpowiedzialna za śródkomórkowe efekty biologiczne ( w komórkach mięśni prążkowanych za syntezę białka ).

Receptory dla hormonów steroidowych znajdują się wewnątrz komórki , w jej cytoplazmie, w przeciwieństwie do GH , LH , HCG , które mają receptor na powierzchni komórki. Po wniknięciu do wnętrza komórki cząsteczka hormonu steroidowego łączy się z receptorem cytoplazmatycznym , po przyłączeniu cząsteczki receptor ulega aktywacji. W wyniku aktywacji kompleks hormon-receptor może wnikać do jądra komórkowego. Według innych źródeł do aktywacji dochodzi w jądrze komórkowym, ale dla zrozumienia dalszej części opisu jest to nie istotne. W jądrze komórkowym kompleks hormon-receptor wiąże się z DNA. Do połączenia hormon DNA dochodzi w miejscu odpowiedzi hormonalnej ( hormone response element HRE ) helisy DNA na końcu 5 `. Nastepuje transkrypcja genu na mRNA , mRNA podlega translacji w wyniku której powstają białka odpowiedzialne za swoistą odpowiedż biologiczną. Na proces transkrypcji i późniejszej translacji ma wpływ wiele czynników , które tutaj dla uproszczenia zostały pominięte. Ciekawe jest to ,że receptory androgenowe (RA) wykazują swoistość zarówno dla testosteronu jak i dihydrotestosteronu , wyrażającą się poprzez identyczne efekty biologiczne. DHT cechuje się kilkukrotnie większym powinowactwem do tychże receptorów , blokując tym samym dostęp dla testosteronu. W czasie rozwoju płodu DHT odpowiedzialny jest za pierwszorzędowe cechy płciowe natomiast testosteron za powstawanie i rozwój zewnętrznych narządów płciowych. Po połączeniu cząsteczki hormonu z receptorem błony komórkowej dochodzi do uaktywnienia enzymu błony komórkowej o nazwie cyklaza adenylowa , który przekształca ATP w cAMP, nazywany drugim przekaźnikiem .

Warto w tym miejscu zwrócić uwagę , że receptor błonowy jest w przeciwieństwie do receptora cytoplazmatycznego zbudowany z 3 podjednostek. cAMP aktywuje tzw. kinazy białkowe cAMP zależne. Kinazy białkowe aktywują wiele białek komórkowych , które są odpowiedzialne za powstawanie efektów biologicznych działania określonego hormonu. Ostatnio modny jest temat down-regulation np. w odniesieniu do beta 2 agonistów (clenbuterol ) Podobne zjawisko "regulacji w dół" zachodzi w przypadku hormonów peptydowych. Ekspozycja receptorów na większe niż fiziologiczne stężenia hormonów prowadzi po pewnym czasie do braku efektu biologicznego w postaci syntezy odpowiednich białek W przypadku beta 2 receptorów ,w czasie stosowania clenbuterolu , już po 2 dniach ma miejsce osłabienie jego działania , dlatego zwykle jest stosowany w cyklu: przyjmowany przez 2 dni , po czym następują 2 dni przerwy. Po 2 tygodniach przyjmowania clenbuterolu zwykle następuje 3 tygodniowa przerwa na odbudowanie receptorów gdyż dalsze stosowanie nie daje efektu termogenicznego w postacji spalania tkanki tłuszczowej. Zjawisko down-regulation w przypadku hormonów peptydowych polega najprawdopodobniej na rozpadzie cząsteczki cyklazy adenylowej, która nie spełnia już swojej funkcji .Po pewnym czasie dochodzi do odbudowy receptorów , które uległy sekwestracji czyli rozpadowi .